Obywatelstwo polskie, jak otrzymać obywatelstwo polskie?

Obywatelstwo polskie

REGULACJA PRAWNA

Zagadnienia nabycia obywatelstwa polskiego i jego utraty reguluje ustawa z dnia 15 lutego 1962 roku o obywatelstwie polskim, z późniejszymi zmianami (Dz.U. z 2000r. Nr 28 poz. 353 i z 2001r. Nr 42 poz.475).

SPOSOBY NABYCIA OBYWATELSTWA POLSKIEGO
• Urodzenie z rodziców, z których co najmniej jedno posiada obywatelstwo polskie – Zasada krwi/Ius Sanguinis
Dziecko nabywa obywatelstwo polskie przez urodzenie z rodziców, z których co najmniej jedno posiada obywatelstwo polskie, bez względu na miejsce urodzenia dziecka w Polsce czy za granicą. (Art. 4 pkt 1 i 2 ww. ustawy).
Dzieci urodzone z rodziców o różnym obywatelstwie tj. polskim i obcym nabywają przez urodzenie obywatelstwo polskie, bez względu na miejsce urodzenia w Polsce czy za granicą. Rodzice w oświadczeniu złożonym przed właściwym organem (konsul dla osób zamieszkałych za granicą lub starosta - dla osób zamieszkałych w Polsce) w ciągu 3 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest drugie z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo. (Art. 6 ust. 1 ww. ustawy)
• Urodzenie lub znalezienie dziecka na terytorium Polski – Zasada ziemi/Ius Soli
Jeżeli dziecko urodzi się lub zostanie znalezione na terytorium RP, a oboje rodzice są nieznani lub nieokreślone jest ich obywatelstwo, bądź nie mają żadnego obywatelstwa (Art. 5 ww. ustawy), dziecko takie z mocy prawa nabywa obywatelstwo polskie.
• Uznanie bezpaństwowca za obywatela polskiego
Za obywatela polskiego może być uznana osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie mająca żadnego obywatelstwa (bezpaństwowiec), jeżeli:
zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się na terytorium RP co najmniej 5 lat.
Uznanie następuje na wniosek osoby zainteresowanej i rozciąga się na dzieci uznanego, jeżeli zamieszkują one w Polsce, a jeżeli dziecko ukończyło 16 lat następuje to jedynie za jego zgodą. O uznaniu orzeka wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. (Art. 9 ww. ustawy)
• Cudzoziemiec mieszkający w Polsce i pozostający w związku małżeńskim z obywatelem polskim
Cudzoziemiec, zarówno mężczyzna jak i kobieta, który: pozostaje co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z osobą posiadającą obywatelstwo polskie, oraz uzyskał w Polsce zezwolenie na osiedlenie się, może złożyć oświadczenie o woli nabycia obywatelstwa polskiego przez właściwym miejscowo wojewodą. Przyjęcie złożonego przez cudzoziemca oświadczenia następuje w drodze decyzji wojewody (od 01.07.2001r.) i powoduje nabycie obywatelstwa polskiego.
Oświadczenie może być złożone przez uprawnionego cudzoziemca tylko w ciągu 6 miesięcy od dnia uzyskania zezwolenia na osiedlenie się lub co najwyżej 3 lat i 6 miesięcy od dnia zawarcia związku małżeńskiego z obywatelem polskim. (Art 10 ww. ustawy)
• Odzyskanie obywatelstwa polskiego utraconego w dzieciństwie
Obywatelstwo polskie nabywa dziecko, które utraciło obywatelstwo polskie na skutek oświadczenia woli rodziców o mieszanym obywatelstwie polskim i obcym (patrz pkt. 1) o wyborze dla dziecka obywatelstwa obcego, złożonego w ciągu 3 miesięcy od urodzenia się dziecka.
Dziecko takie po ukończeniu 16 lat, a przed upływem 6 miesięcy od ukończenia 18 roku życia, może złożyć przed wojewodą lub konsulem (w zależności od miejsca zamieszkania) oświadczenie o woli nabycia obywatelstwa polskiego. Wydanie przez właściwy organ decyzji pozytywnej skutkuje nabyciem obywatelstwa polskiego. (Art. 6 ust. 3 ww. ustawy)
• Odzyskanie obywatelstwa polskiego utraconego na skutek małżeństwa z cudzoziemcem – reintegracja
Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży przed wojewodą lub konsulem (o właściwości decyduje miejsce zamieszkania składającego oświadczenie o woli nabycia obywatelstwa polskiego) i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Nadanie obywatelstwa przez Prezydenta RP
Cudzoziemcowi, na jego wniosek, można nadać obywatelstwo polskie, jeżeli (art. 8 ww. ustawy):
- Zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat;
- W szczególnie uzasadnionych przypadkach cudzoziemiec może nabyć obywatelstwo polskie, chociażby nie spełniał wyżej wskazanego warunku.

NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA I ODPOWIEDZI

Pytanie: Czy akt urodzenia, akt chrztu lub dokumenty szkolne są dowodem posiadania obywatelstwa polskiego?
Odpowiedź: Nie, zgodnie z prawem polskim miejsce urodzenia, miejsce chrztu lub nauka w szkole lub w uczelni polskiej nie stanowią dowodu posiadania obywatelstwa polskiego. Czynnikiem, który określa obywatelstwo polskie jest przede wszystkim obywatelstwo rodziców dziecka.

Pytanie: Czy dziecko urodzone w USA, które z mocy prawa posiada obywatelstwo amerykańskie i którego rodzice posiadają obywatelstwo polskie, które nigdy nie zamieszkiwało w Polsce, posiada obywatelstwo polskie?
Odpowiedź: Dziecko takie jest obywatelem polskim, albowiem jego rodzice posiadają obywatelstwo polskie.

Pytanie: Posiadam obywatelstwo polskie. Mój/oja mąż/żona jest obywatelem USA. Nasze dzieci urodziły się w USA i posiadają obywatelstwo amerykańskie. Czy dzieci nasze posiadają obywatelstwo polskie?
Odpowiedź: Dzieci z małżeństw mieszanych tracą obywatelstwo polskie jedynie jeżeli rodzice w terminie trzech miesięcy od dnia urodzenia dziecka oświadczą przed właściwym organem (dla osób zamieszkałych poza Polską jest to Konsul RP), że dla dziecka wybierają obywatelstwo wyłącznie amerykańskie, albowiem takie posiada rodzic, który jest cudzoziemcem. W przeciwnym razie dzieci zachowują obywatelstwo polskie.

Pytanie: Paszport polski oddałam/em władzom obcego kraju i złożyłam/em wobec tych władz deklarację, że zrzekam się obywatelstwa polskiego. Czy oznacza to, że nie jestem już obywatelem polskim?
Odpowiedź: Nie. Zgodnie z prawem tylko władze polskie uprawnione były i są do podejmowania decyzji w zakresie obywatelstwa polskiego.

Pytanie: Z Polski wyemigrowałem/łam wraz z rodzicami, jako dziecko przed II wojną światową. Od tego czasu zamieszkuję poza Polską. Nie posiadam polskiego paszportu. Czy mimo upływu tylu lat jestem nadal obywatelem polskim?
Odpowiedź: Celem uzyskania odpowiedzi na to pytanie osoba zainteresowana powinna za pośrednictwem właściwego ze względu na miejsce zamieszkania urzędu konsularnego RP zwrócić się do wojewody o stwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego.

Pytanie: Mój dziadek, przybył do USA z Polski w latach 20-ych/30-ych. Czy oznacza to, że ja jako jego wnuk/wnuczka mogę otrzymać polski paszport?
Odpowiedź: Celem uzyskania odpowiedzi na to pytanie osoba zainteresowana musiałaby przeprowadzić postępowanie stwierdzejące posiadanie lub utratę obywatelstwa polskiego .

Pytanie: Czy do zrzeczenia się obywatelstwa polskiego wystarczy, że złożę na tę okoliczność odpowiednie pisemne oświadczenie przed konsulem RP lub oddam paszport?
Odpowiedź: Nie. Celem zrzeczenia się obywatelstwa polskiego należy zwrócić się o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Proces ten wymaga zgromadzenia wymaganych dokumentów i trwa kilka miesięcy.